Door eutrofiëring en klimaatverandering is er een wereldwijde toename van de bloei van cyanobacteriën (blauwalgen) in stilstaande tot traag stromende wateren. Ook in Vlaanderen treedt dikwijls een bloei op, vooral in stilstaande, ondiepe en sterk geëutrofieerde vijvers en waterbassins. Door de aanhoudende droogteperiodes wordt ook bloei vastgesteld in kanalen. Daarom moet de waterbeheerder, bij de aanwezigheid van een drijflaag, maatregelen nemen. Cyanobacteriën produceren immers toxines die vrijkomen bij het afsterven van die drijflaag.
Deze toxines zijn toxisch voor planten, dieren en mensen. Via huidcontact - door water in te slikken of door heel kleine waterdruppels in te ademen - kan ons lichaam in contact komen met het gif.
Als een drijflaag ontstaat, zal de waterbeheerder een waarschuwing uitsturen of een verbod instellen. Dit verbod geldt voor de captatie van water om voedings- of voedergewassen te besproeien of als drinkwater voor dieren. Ook specifieke vormen van waterrecreatie kunnen verboden worden.
Een verbod wordt pas terug opgeheven als de drijflaag is verdwenen én het gehalte aan toxines (specifiek microcystines) lager is dan 1 µg/l. Momenteel gelden reeds captatieverboden omwille van blauwalgen in de provincies Oost- en West-Vlaanderen. Klik hier voor een overzicht.
De landbouw werd vorige zomer reeds geaffecteerd door de gevolgen van blauwalgenbloei. Is er geen captatieverbod omwille van droogte, dan bestaat nog het risico van een captatieverbod omwille van blauwalgen. Tot op heden is onbekend hoe schadelijk de toxines zijn in het gecapteerde water. Blijven die toxines actief op de geïrrigeerde gewassen? Worden ze door de gewassen opgenomen? En kunnen ze de verschillende stappen van voedselbereiding overleven?
Het is tevens onbekend of de industrie nu al hinder ondervindt van blauwalgenbloeien. Is voor bepaalde bedrijven al een captatieverbod opgelegd? We vernemen hier graag meer over.
Er zijn, met wisselend succes, verschillende bestrijdingstechnieken voor blauwalgen op de markt. De meest performante langetermijnoplossing is de toevoer van nutriënten naar het oppervlaktewater verminderen, waar bijvoorbeeld in het NuReDrain-project onderzoek naar loopt.
Meer info over het melden van een bloei, labo’s die microcystines kunnen analyseren en een FAQ is terug te vinden op www.blauwalgen.be
Heeft u specifieke projectideeën rond deze problematiek? Contacteer Charlotte Boeckaert