Vlaanderen investeert meer dan 4 miljoen euro in innovatieve projecten die waterschaarste in periodes van droogte kunnen inperken. Dat besliste de Vlaamse regering eind december 2019 op voorstel van Vlaams minister Zuhal Demir. In totaal werden acht projecten goedgekeurd, met vooral een gemeenschappelijke focus op buffering en (her)gebruik.
Vlaanderen wapent zich tegen droogte
De subsidiemogelijkheden voor de zogeheten Proeftuinen Droogte kwamen er naar aanleiding van de uitzonderlijk droge zomers van de voorbije jaren. Om Vlaanderen beter te wapenen tegen dergelijke langdurige periodes van droogte moeten bedrijven volgens de Vlaamse regering inzetten op innovatief en duurzaam watergebruik en bijdragen aan de aanleg van een strategische watervoorraad. De subsidie laat toe om daar op een laagdrempelige doch innovatieve manier mee te experimenteren. Dat moet niet alleen leiden tot concrete oplossingen op het terrein, maar kan “andere initiatiefnemers ook inspireren om over water(her)gebruik na te denken”, aldus Demir.
Regenwater bufferen
Doorheen de acht geselecteerde projecten vallen alvast verschillende rode draden op te merken. Zo richten maar liefst vijf initiatieven zich specifiek op het opvangen en bufferen van regenwater. Textielproducent Balta zal de waterzuiveringsinstallatie van zijn voormalige verfafdeling in Oudenaarde ombouwen tot een bufferbekken van 12.000 m3; Reynaers aluminium optimaliseert zijn bufferbekken en wadi in Duffel met behulp van diverse digitale oplossingen en een koppeling met de buffers van lokale glastuinbouwbedrijven; ontwikkelaar Re-Vive voorziet bij een nieuwbouwproject van 350 wooneenheden in Edegem een regenwaterbuffer voor het naburige industrieterrein; vier Ninoofse partijen werken samen om het regenwater van hun daken – goed voor zo’n 11.000 m3 per jaar – te verzamelen en bufferen; en in Keiberg-Vossem wordt voor een te ontwikkelen bedrijventerrein een collectief buffer- en zuiveringsbekken aangelegd.
Zuiveren en hergebruiken
In veel van de voornoemde projecten is buffering echter maar een eerste stap. Zowel in Keiberg-Vossem als in Edegem zal het verzamelde water (na zuivering) terug aan de bedrijven beschikbaar worden gesteld. Meer nog, in dat laatste project wordt gestreefd naar opzuivering tot drinkwater voor de nieuwbouwwoningen, en ook in Ninove wordt die mogelijkheid onderzocht. Wasserij Celco zal daar na behandeling tevens zo’n 80 m3/dag inzetten als waswater.
Twee andere projecten richten zich dan weer op het zuiveren en hergebruiken van water uit de voedingsindustrie. In Olen wordt een waterzuiveringsinstallatie aangepast opdat het afvalwater van verschillende voedselverwerkingsbedrijven opgezuiverd kan worden tot zowel drink- als irrigatiewater; en in Langemark-Poelkapelle zal een nieuwe mestverwerkingsinstallatie een gezuiverd effluent produceren dat als irrigatiewater gebruikt kan worden.
Landbouw
De projecten in Olen en Langemark-Poelkapelle zijn overigens niet de enige die zich (deels) ten dienste stellen van de landbouw. Ook Balta stelt in Oudenaarde ruim 10.000 m3 gebufferd regenwater ter beschikking van de omliggende landbouwbedrijven.
Evenzeer gefocust op de landbouw, zij het met een enigszins andere insteek, is het achtste geselecteerde project. Dat richt zich op de omvorming van klassieke drainagesystemen in Limburg tot peilgestuurde drainage, om zo waterconservering te bevorderen en verdroging in het landbouwgebied tegen te gaan.
Realisatie binnen vijf jaar
Alles samen ontvangen bovenstaande projecten zo’n 4 miljoen euro, waarvan 30% als voorschot wordt uitbetaald. Belangrijk is wel dat de projecten binnen de vijf jaar gerealiseerd moeten worden. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) zal de initiatiefnemers daarvoor verder begeleiden.