Corporate Sustainable Reporting Directive: over water, kmo’s en tools

De Corporate Sustainable Reporting Directive (CSRD) is een van de hefbomen die Europa in 2022 in stelling heeft gebracht om publieke en private middelen meer te oriënteren richting duurzaamheid. Water is een van de tien thema’s waarvoor bedrijven zullen moeten aangeven hoe ze risico’s en opportuniteiten integreren in hun bedrijfsstrategie. De laatste maanden valt de term CSRD in zowat elke meeting en in dit artikel gaan we dan ook graag in op de implicaties rond waterbeheer in een bedrijfscontext. Bovendien stellen we een reeks tools voor waarvan je gebruik kan maken in dit proces.

De scope – wie valt onder de CSRD?

• Alle beursgenoteerde bedrijven, dus ook beursgenoteerde kmo's
• Bedrijven van openbaar belang met meer dan 500 werknemers (ondernemingen die op dit moment al aan de NFRD onderworpen zijn, zoals banken en verzekeringsmaatschappijen)
• Alle bedrijven die voldoen aan twee van de volgende drie criteria:
  • Meer dan 250 medewerkers
  • Meer dan 40 miljoen euro omzet per jaar
  • Meer dan 20 miljoen euro op de balans

Dit type bedrijven zal in hun rapportering informatie moeten opnemen over hun volledige waardeketen, dus het is nu al duidelijk dat ook kmo’s de invloed van deze rapporteringsverplichting zullen voelen. Tegen de zomer van 2024 worden voor die doelgroep specifieke richtlijnen verwacht om de administratieve druk tot een minimum te beperken. 

Timing – wat wordt wanneer verwacht?

• Januari 2025 (boekjaar 2024): zowel beursgenoteerde bedrijven als bedrijven van openbaar belang rapporteren in 2025 voor het eerst over het boekjaar 2024.
• Januari 2026 (boekjaar 2025): alle andere grote ondernemingen moeten in 2026 voor het eerst rapporteren over het boekjaar 2025. 
• Januari 2027 (boekjaar 2026): beursgenoteerde kmo’s krijgen een extra jaar om zich voor te bereiden op de rapporteringsverplichting voor het boekjaar 2026.

Concreet - hoe rapporteren over water?

Om bedrijven op een gestandaardiseerde manier te laten rapporteren, heeft de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) drafts voor twaalf technische standaarden opgesteld: de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Een van die standaarden heeft betrekking op vervuiling (ESRS-E2), een andere op waterverbruik (ESRS-E3). 

De structuur voor die standaarden is als volgt opgebouwd:

1.    Beschrijven van het proces en de resultaten van het materialiteitsonderzoek

Met dit onderzoek is het de bedoeling dat je als bedrijf die thema’s strategisch gaat sturen die belangrijk zijn voor het bedrijf, de stakeholders en de planeet. Dit materialiteitsonderzoek moet dan ook worden uitgevoerd samen met de stakeholders (omwonenden, klanten, (toekomstige) medewerkers, leveranciers, ngo’s, kredietverstrekkers). De LEAP-methode is hiervoor uiterst geschikt:

Locate: lokaliseren van de bedrijfssites (en waardeketenspelers) die gelegen zijn…
… in een high water stress gebied conform de Aqueduct tool. Vlaanderen valt hieronder.
… in een stroomgebied waar er nog belangrijke uitdagingen zijn op het gebied van waterkwaliteit (conform de Europese Kaderrichtlijn water)

Evaluate: evalueren van…
… de impact die deze bedrijfssites hebben op de watertoestand en hoe groot deze wordt ingeschat
… de mate waarin deze bedrijfssites afhankelijk zijn van natuurlijke hulpbronnen en hoe groot die afhankelijkheid wordt ingeschat

Assess: bepalen van…
… de belangrijkste risico’s en opportuniteiten voor de bedrijfssites:

• Risico’s (beperkte toegang tot water omwille van kwaliteits-kwantiteitsproblemen, verlies van vergunningen, onvoorziene uitgaven, een slechte reputatie,
• Opportuniteiten (resource efficiency, weerbaarheid, reputatie, war on talent, …

Prepare: voorbereiden van…
… een overzicht van locaties en bijhorende IRO’s (Impact, Risks & Opportunities) die toelaten om de bedrijfsstrategie bij te sturen richting duurzaamheid

2.    Beleid, acties en middelen

In dit luik beschrijf je als bedrijf je beleid om met de opgesomde risico’s en opportuniteiten om te gaan, welke specifieke acties je onderneemt, welke middelen ter beschikking worden gesteld, wie vanuit de directie verantwoordelijk is voor acties rond bv. waterefficiëntie, waterhergebruik, verminderen van vervuiling.

Gezien water een gedeeld goed is, is het ook niet onwaarschijnlijk dat wordt ingezet op collectieve maatregelen. Als dit het geval is, mag hierover ook worden gerapporteerd.

Als een bedrijf zich in een gebied met een hoge waterstress bevindt en dat wordt niet gedekt door het beleid, moet de onderneming dit duidelijk vermelden en verduidelijken of en wanneer er een specifiek beleid zal worden geïmplementeerd.
 

3.    Meetgegevens en doelstellingen

De CSRD vraagt om over bepaalde parameters te rapporteren en hiervoor ook KPI’s te definiëren (daarnaast staat het je als bedrijf ook vrij om bijkomende KPI’s op te nemen). Hieronder vind je een overzicht van de indicatoren uit de standaard. 

4.    Financiële impact

Finaal moet je als bedrijf de financiële impact in kaart brengen van de risico’s en opportuniteiten (marktpositie, cashflow, toegang tot kapitaal, …). In de eerste drie jaar van de rapporteringsverplichting mag die nog kwalitatief uitgedrukt worden, maar vanaf het 4de jaar wordt ook een kwantitatieve inschatting verwacht.
 

Tools

Om je te ondersteunen bij het materialiteitsonderzoek rond water vind je vandaag al een aantal tools op onze website zoals:

• De waterbarometertool om voor je bedrijfslocatie waterrisico’s en mogelijke maatregelen in kaart te brengen;
• De waterradar om mogelijke opportuniteiten voor collectieve actie te identificeren;
• Modelovereenkomsten: als juridische basis om regenwater en gezuiverd afvalwater uit te wisselen.
   

Lees meer over…

• de CSRD-wetgeving
• de standaarden (specifiek rond water)