Hoe denkt Vlaanderen anno 2022 over water? De Grote Waterenquête brengt in kaart hoe we water gebruiken, nu en in de toekomst. Willen we maatregelen nemen die een groot verschil kunnen maken? De eerste resultaten suggereren alvast van wel.
Bewustzijn rond waterrisico’s neemt toe
Na een rist droge zomers, schatten Vlamingen het risico op waterschaarste hoog in. 54% vindt dat water nu schaars is in Vlaanderen en 84% is overtuigd dat water nog schaarser wordt in de toekomst. Dat is terecht, want België staat op de 23ste plaats van landen met de grootste waterstress wereldwijd. In Europa zelfs op de 3de plaats (bron: WRI). Toch denkt slechts 42% van de respondenten zelf met waterschaarste te maken te krijgen.
Mensen vinden water kostbaar, en voelen zich verantwoordelijk om water te besparen, regenwater te gebruiken, watervervuiling te vermijden en de natuur schoon te houden. Dat brengen velen ook in de praktijk door duurzaam met water om te gaan.
- 72% van de respondenten drinkt altijd of vaak kraanwater. In 2018 was dit nog 59%. Kiezen ze toch voor flessenwater, dan is het om te serveren aan bezoek, of uit gewoonte.
- Meer dan de helft van de respondenten heeft thuis een regenwaterput en 70% wil ervoor zorgen dat extra water van die regenwaterput ook infiltreert in de tuin in plaats van dat het wegloopt via de riolering.
- Er is een grote bereidheid om maatregelen te nemen om regenwater beter te laten infiltreren en zo de grondwaterstanden aan te vullen. Bijna 90% is bereid om geen verharding meer bij te plaatsen of om voor waterdoorlatende verharding te kiezen. In 2018 was dit nog 50%. 33% zou ook bestaande verharding willen wegnemen, terwijl in 2018 nog maar 17% bereid was om te ontharden.
“Deze cijfers zijn bemoedigend, want door actief te ontharden kunnen we nog grote winsten boeken om de waterbeschikbaarheid te verhogen”, zegt Dirk Halet, strategisch coördinator van Vlakwa, het Vlaams Kenniscentrum Water.
Klaar voor regenwater
In de toekomst ziet de Vlaming een belangrijke rol weggelegd voor regenwater, zowel thuis als om drinkwater te produceren.
- Regenwater wordt als de belangrijkste waterbron gezien voor verschillende toepassingen zoals schoonmaken, de tuin sproeien, de was te doen, de wc doorspoelen en douchen. De voornaamste redenen die worden aangegeven zijn dat het kostenbesparend is en goed voor het milieu. Bovendien zou het ook weinig bijkomende expertise vragen. Wie regenwater gebruikt om zich te douchen, moet er volgens de regelgeving wel voor zorgen dat het gezuiverd wordt tot het aan de minimale kwaliteitsvereisten voor de volksgezondheid voldoet.
- Ook voor de productie van drinkwater kijken de respondenten vooral naar regenwater als alternatieve waterbron (88%), nipt gevolgd door zeewater (75%). Voor 76% van de respondenten doet de bron er niet toe, zolang de kwaliteit gewaarborgd blijft.
- Om het toilet door te spoelen zien de respondenten (74%) naast regenwater nog een belangrijkere waterbron: gezuiverd grijs water. Grijs water is afvalwater van bijvoorbeeld douches, vaatwassers, wasmachines of wastafels. De bereidheid om toiletwater of zwart water te hergebruiken werd niet bevraagd.
“Mensen worden zich duidelijk bewuster van de acties die ze allemaal zelf kunnen nemen. Dat de Vlaming openstaat voor alternatieve waterbronnen is hoopgevend”, zegt Dirk Halet. “Bijna 60% van respondenten zoekt advies om watergebruik thuis te optimaliseren. De helft weet evenwel niet waar ze terechtkunnen voor zulk advies.”
“Dat is belangrijk”, vult Carl Heyrman, algemeen directeur van AquaFlanders aan. “Welk type water is geschikt voor welke toepassingen? Wanneer is extra zuivering nodig? Het zijn belangrijke vragen die beantwoord moeten worden. Hier is dus nog een belangrijke stap te zetten om die informatie breder te delen met de consument.”
Weet jij hoeveel water je verbruikt?
Ondanks de perceptie dat water schaars, kostbaar en onvervangbaar is, weet 47% van de respondenten niet hoeveel water ze jaarlijks verbruiken en 27% heeft geen idee hoeveel hun jaarlijkse waterrekening bedraagt. “Het gebruik van water is voor veel consumenten abstract. Daarom schatten zij hun inspanningen op het vlak van waterbesparingen vaak optimistischer in dan de werkelijkheid,” zegt Verolien Cauberghe van UGent. “De intentie is er dan wel, maar die perceptie kan ervoor zorgen dat mensen geen verdere inspanningen meer doen om duurzaam met water om te gaan”.
“De waterbedrijven zijn volop bezig digitale watermeters te installeren”, stelt Carl Heyrman. “Daarmee krijgen hun klanten alvast meer inzicht in hun verbruik. We hopen dat het hen aanzet om bewuster om te gaan met kraanwater.”
Het onderzoek
In 2018 werd de Grote Waterenquête voor het eerst gelanceerd. Nu, 4 jaar later, ging de enquête na hoe de houding van Vlamingen tegenover watergebruik is geëvolueerd. De bevraging werd gelanceerd op Wereldwaterdag, 22 maart 2022, en liep tot en met 22 april. De resultaten zijn gebaseerd op antwoorden van 2.636 respondenten uit heel Vlaanderen.
Meer achtergrondinformatie en de volledige cijfers waarop deze conclusies zijn gebaseerd vind je via www.grotewaterenquete.be.
De Grote Waterenquête is een initiatief van Vlakwa, het Vlaams Kenniscentrum Water, in samenwerking met AquaFlanders, de sectorfederatie van de Vlaamse waterbedrijven en rioolbeheerders, en Universiteit Gent.
Download hier
- Het beknopt persbericht
- De cijfers
- De infographic
Contact
Wens je meer informatie of een interview met de organisatoren van de Grote Waterenquête?
Vlakwa - Dirk Halet | dh@vlakwa.be | 0486 73 05 10
AquaFlanders – Carl Heyrman | cheyrman@aquaflanders.be | 0475 24 89 82
Universiteit Gent - Verolien Cauberghe | verolien.cauberghe@ugent.be | 0472 23 07 87
Blijf op de hoogte
Dit zijn de eerste resultaten van de Grote Waterenquête. In een volgende fase wordt diepgaander geanalyseerd om nog meer inzichten en verbanden te vinden. In het najaar 2022 worden de resultaten verrijkt met die verdere inzichten. Wil je daarvan als eerste op de hoogte zijn? Laat dan je mailadres achter op www.grotewaterenquete.be en krijg als eerst de update in je mailbox.
