In het kader van het actieplan voor nulvervuiling (Zero Pollution Action Plan) legt de Europese Commissie een voorstel op tafel om de Europese Kaderrichtlijn Water aan te passen. Het voorstel heeft bijzondere aandacht voor farmaceutische stoffen, PFAS, antibioticaresistentie en microplastics. Het zet ook nieuwe monitoringmethodes op de agenda van remote sensing tot citzen science, maar ook effectgerichte technieken om bijvoorbeeld hormoonsverstoring op te sporen.
Impact van deze herziening
Het belangrijkste aanpassing is de herziening van de lijst van gevaarlijke stoffen in oppervlaktewater en grondwater. Wanneer een stof in deze lijst wordt opgenomen, moeten de lidstaten deze stoffen monitoren en in lijn brengen met de Europees vastgelegde milieukwaliteitsnormen.
Nieuwe gevaarlijke stoffen in oppervlaktewater
Het voorstel adviseert om deze stoffen te monitoren en te beperken in oppervlaktewater:
Pesticiden
- Triclosan, Nicosulfuron, Glyfosaat, Neonicotinoïden, Pyrethroïden
Geneesmiddelen
- Macrolide antibiotica (Azithromycin, Clarithromycin, Erythromycin)
- Oestrogene hormonen (17-alpha-ethinylestradiol, 17 beta-estradiol, estrone)
- Carbamazepine
- Diclofenac
- Ibuprofen
Industriële chemicaliën
- Groep van 24 PFAS
- Bisfenol-A
Metalen
- Zilver
Nieuwe gevaarlijke stoffen in grondwater
Het voorstel adviseert om deze stoffen te monitoren en te beperken in grondwater:
Pesticiden
- Afbraakproducten van bestrijdingsmiddelen
Geneesmiddelen
- Carbamazepine
- Sulfamethoxazol
- Totale groepsnorm voor geneesmiddelen
Industriële chemicaliën
- Groep van 24 PFAS
Ook voor andere stoffen zoals kwik of nikkel die al opgenomen zijn in de lijst van prioritaire stoffen, worden de Europese milieukwaliteitsnormen verder aangescherpt.
Verdere voorstellen uit de herziening
- Er wordt duidelijker beschreven welke stoffen op de watchlist moeten komen en hoe ze opgevolgd moeten worden. Stoffen in deze lijst worden doorgedreven gemonitord om vervolgens te beoordelen of ze een risico vormen en op de lijst van gevaarlijk stoffen moeten komen. Zodra geschikte monitoring- en analysemethodes beschikbaar zijn, worden microplastics en genen voor antibioticaresistentie bijvoorbeeld in de watchlist opgenomen.
- Het European Chemicals Agency (ECHA) wordt aangeduid om aanpassingen aan de lijst van gevaarlijke stoffen en de watchlist voor te stellen. Het European Environmental Agency (EEA) rapporteert jaarlijks over de resultaten op het terrein en de impact van de maatregelen.
- Meer verschillende meetmethodes worden meegenomen in de beoordeling tot aanpassing van de lijsten. Denk daarbij aan remote sensing, aardobservatie (Copernicus services), citizen science en AI.
- Effectgerichte monitoringtechnieken worden geïntroduceerd naast substance-based monitoringstechnieken. Het wordt in eerste instantie uitgetest op hormoonverstoring ook om eventueel effect-based drempelwaarden vast te leggen.
Wat nu?
Het voorstel volgt de gewone wetgevingsprocedure. Pas wanneer het Europees Parlement en de Raad de tekst allebei goedkeuren is het voorstel aangenomen.
Het voorstel tot herziening van de Kaderrichtlijn Water alsook de bijlage met de aangepaste lijst van gevaarlijke stoffen en de bijhorende milieukwaliteitsnormen kan je hier vinden.