Terwijl de voorstelling van de Europese Green Deal halfweg december met de aandacht ging lopen, vonden in de schaduw van die lancering ook enkele cruciale evaluaties van bestaande watergerelateerde richtlijnen plaats. Daaruit bleek nogmaals het belang van de betreffende directives, al is er duidelijk ook meer actie nodig.
Water Framework Directive
In een zogeheten Fitness Check werd nagegaan of de Water Framework Directive (WFD) nog steeds aan de vooropgestelde doelen en verwachtingen voldoet. Een vraag waarop de Europese Commissie eerder dubbel reageerde. Enerzijds is de Commissie er namelijk van overtuigd dat de WFD een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de bescherming van onze wateren, de beperking van chemische vervuiling en het verbeteren van risicomanagement voor overstromingen, alsook dat ze toelaat om nieuwe uitdagingen zoals klimaatverandering, waterschaarste en verontreinigingen van onder meer farmaceutische stoffen en microplastics aan te pakken; anderzijds kaart ze eerder problematische vertragingen aan. Hoewel de deadline oorspronkelijk op 2015 lag, behaalt nog steeds amper de helft van de Europese wateren de vooropgestelde ecologische kwaliteitsstandaard.
Het uitblijven van resultaten is volgens de Commissie toe te schrijven aan onder meer een gebrek aan financiering, een trage implementatie en onvoldoende integratie van van watergerelateerde doelen in andere beleidsdomeinen zoals energie, mobiliteit of voeding. Die aanbeveling werd in het kader van het rapport “Water-Energy Nexus in Europe” (2019) nochtans specifiek door het JRC geformuleerd , met de oproep tot een geïntegreerd management van energie en water resources. Ook het linken met het mobiliteits- en voedingsvraagstuk wordt pertinenter, zeker gelet op de ambities van de Europese Green Deal waarbij men sterker wil inzetten op watergebonden transport en een duurzame “van boer tot bord”-strategie.
Cruciaal is in ieder geval dat de Commissie het belang van de WFD vandaag des te hoger inschat en dat de vooropgestelde doelen alsook de huidige deadline van 2027 in de conclusies expliciet bevestigd werden.
Urban Waste Water Treatment Directive
Ook de Urban Waste Water Treatment Directive (UWWTD) werd afgelopen jaar geëvalueerd. Daaruit bleek dat de richtlijn, mede dankzij de duidelijkheid en eenvoud van de eisen, niet alleen effectief is gebleken, maar tevens dat ze kostenefficiënt alsook verenigbaar met ander watergerelateerd beleid is. Toch zijn er ook een aantal lidstaten die nog niet volledig aan de richtlijn voldoen. Knelpunten en uitdagingen blijken onder meer overstorten en afstromend hemelwater (urban runoff), afvalwaterbehandeling voor kleine agglomeraties, de opkomst van micropolluenten, enzovoort. Er is wel een duidelijke consensus dat de richtlijn vandaag nog steeds zowel relevant als noodzakelijk is.
Begin december werd in de Europese Commissie overigens ook al een gerelateerd voorlopig akkoord bereikt over de minimumvereisten voor waterhergebruik in landbouwtoepassingen.
Herziening drinkwaternorm
Tot slot hebben het Europees Parlement en de Raad ondertussen een voorlopige overeenkomst bereikt over de herziening van de drinkwaterrichtlijn. Daarin zijn strengere grenswaarden opgenomen voor verontreinigingen door lood, hormoonontregelaars en microplastics, en wordt gestreefd naar een verbeterde toegang tot drinkwater voor kwetsbare profielen. De onderhandeling worden in januari opnieuw opgenomen, maar het lijkt er alvast op dat men zich nu echt in de laatste rechte lijn naar herziening bevindt.
