Maandag 26/10 Brave Blue World première en paneldebat
De première en debat werden voorgesteld door Vlakwa, in samenwerking met CAPTURE, B-IWA, watercircle.be en AquaFlanders.
Docufilm Brave Blue World
Meer dan 400 mensen woonden de première van Brave Blue World online bij op verschillende platformen. Je kan de film nog steeds bekijken op Netflix, de documentaire is er nu zelfs trending.
Het verhaal volgt Paul O'Callaghan, waterindustrie-expert en CEO van BlueTech Research. Hij bezoekt overal ter wereld plekken die de huidige waterproblemen op een vernieuwende manier te lijf gaan. Gaandeweg ontmoet hij pioniers en innovators die wereldwijde hygiëne- en wateruitdagingen aanpakken; hun verhalen onthullen een hoopgevende toekomst voor onze dierbaarste grondstof.
Paneldebat Brave Blue World
Deelnemers: Paul O’Callaghan (BlueTech Research), Egbert Lox (Umicore), Christiane Malcorps (Solvay) en Veronica Manfredi (DG Omgeving Europese Commissie)
De vier panelleden zijn het erover eens dat er een dieper begrip nodig is van de cruciale rol van water in onze maatschappij. Maker van de documentaire Paul O’Callaghan voegt eraan toe dat we het waterprobleem onzichtbaar gemaakt hebben. We zuiveren het water ad hoc en denken dat het probleem daardoor opgelost is, maar we moeten de waterproblematiek fundamenteel aanpakken. Ook in België kampen we met waterschaarste, het is geen ver-van-mijn-bed-verhaal. Het is immers geen overvloedige grondstof, maar een bijzonder kostbaar werktuig. Egbert Lox benadrukt ook de sterke link tussen water en energie, net als Veronica Manfredi. Ze stelt dat er bovendien aandacht moet zijn voor de relatie tussen water en migratie, en voor watergebruik binnen de bouwsector. De recent gepubliceerde renovatiestrategie is alvast een kapstok om bij renovatie in te zetten op verstandig waterbeheer. Daarnaast hebben ook bedrijven een niet onbelangrijk watergebruik, waarbij nog groot potentieel zit bij koelprocessen en het juiste water inzetten voor de juiste toepassingen, zegt Christiane Malcorps.
Snuif de sfeer op van de Europese première en aansluitend paneldebat in de aftermovie van het event:
Dinsdag 27/10 Plenaire sessie cooperation towards resilient water systems
Deelnemers: Luc Vandenbulcke (DEME), Jacob Bossaer (BOSAQ), Jan Goossens (Aquafin), George Brik (Hydrovolta), Inge Genné (VITO) en Diane D’Arras (IWA)
Kadering
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir leidt de sessie in met een keynote speech over haar ervaringen in de Vlaamse Blue Deal. Kun je het je voorstellen dat je hier in Vlaanderen de kraan opendraait, en dat er geen proper water uitstroomt? Waarschijnlijk nauwelijks. Terwijl dat toch een scenario is waar we mogelijks op afstevenen. Dat is te wijten aan twee hoofdoorzaken, zegt de minister. Enerzijds dat we een relatief laag oppervlakte- en grondwaterpeil hebben, en anderzijds dat Vlaanderen een hoge bevolkingsdichtheid heeft. De Blue Deal komt daaraan tegemoet door initiatieven op te zetten om onder andere grootschalige bufferbekkens te voorzien en om afvalwater in landbouw te hergebruiken.
“Not investing in water would be criminal. We are freeing up an additional 4 million to support a second wave of projects for innovation.”, benadrukt Minister Demir. Ook DEME Group onderstreept de urgentie om actie te ondernemen. Er drijft namelijk meer dan 8 miljoen ton plastic in onze oceanen, de zogenaamde plastic soup.
Heikele punten: wetgeving en financiering
Onaangepaste wetgeving blijkt een struikelblok voor duurzame innovatie. Inge Genné van VITO merkt op dat de wetgeving nog versnipperd is en bedoeld voor geïsoleerde watersystemen. Nu de waterketen steeds meer circulair en geïntegreerd wordt, zijn de huidige wettelijke kaders vaak niet meer van toepassing. Dat bemoeilijkt op zijn beurt dan ook de aanvraag van subsidies, vooral op lange termijn. Om duurzame innovatie sneller ingang te laten vinden dient een level playing field gecreëerd worden, gaat Jan Goossens van Aquafin verder. "Een gelijk speelveld via wetgeving voor private partners om tot de watersector toe te treden zal publiek-private samenwerking en technologische innovatie stimuleren". Hiervoor wordt hulp geboden door bijvoorbeeld het Water Test Network (WTN). Het WTN begeleidt KMO’s om hun projecten wettelijk conform te maken en het biedt testsites waar innovators watertechnologie op reële schaal kunnen uittesten. In Vlaanderen neemt dat onder meer de vorm aan van Proeftuinen Droogte.
Alle sessiesprekers destilleren de discussie tot het standpunt "The polluter pays".
Jacob Bossaer van BOSAQ maakt dat standpunt hard met zijn uitspraak “Water is een politiek product”, en oogst daarmee veel bijval bij andere panelleden. Water volgt immers de regels van de reguliere markt niet: waterschaarste betekent immers niet dat de waterprijs verdubbelt. Dat vinden we als verbruiker vanzelfsprekend, en daar wringt het schoentje.
Als schoon water gratis is voor de consument, waarom dan betalen om water te behandelen? In dat geval is er geen verdienmodel, en zijn er geen investeringen en geen subsidies. Gebrek aan een businessmodel remt de uitrol van watertechnologie dus eerder dan de technologieontwikkeling zelf. Vaak is het niet de technologische innovatie die achterop hinkt, maar wel de financiële ondersteuning. Dat maakt het proces van idee tot technische implementatie een werk van lange adem.
Dinsdag 27/10: Deep dive: The future of ports and energy hubs
Deelnemers: (chair) Marc Nuytemans (Blue Cluster), Marjolein van Noort (European Network of Maritime Clusters), Piet Opstaele (Port of Antwerp) en Nathalie Oosterlinck (DEME)
Opmerkelijk is dat de bevindingen die naar voren kwamen in deze sessie volledig in lijn liggen met die uit andere panelgesprekken over een andere thema’s. In de discussie over de toekomst van havens en energie blijkt wetgeving opnieuw een heikel punt, net zoals bij circulair watergebruik. Marjolein van Noort stelt dat regulatie te vaak gebaseerd is op wat we al kennen, en dus weinig ruimte laat voor de drang naar innovatie. Gevolg daarvan is opnieuw dat er kortetermijninvesteringen gebeuren in langetermijnprojecten, een discrepantie die we ook terugvinden in de waterinnovatieketen: “Regulation is blocking the financing of innovative projects”. Van Noort vat het samen als “Innovation is a process and not an end result”.
