In het kader van het Europese project STARTS 4 WATER lanceren GLUON en LUCA School of arts, in samenwerking met Vlakwa, twee thematische open calls om kunstenaars in residenties te plaasen. We zetten graag onze schouders onder de twee Vlaamse residenties, omdat we geloven dat kunst een andere snaar kan raken om mensen in beweging te zetten. De twee topics zijn Waterkapitalisme en Farmaceutische watervervuiling. Deadline om in te dienen is 9 september, de residenties gaan van start in oktober.
Wetenschap + Tech + Kunstenaars?
Water is een mondiale uitdaging die om regionale oplossingen vraagt. Dit komt omdat de effecten en gevolgen van waterbeheer kunnen variëren naargelang de geografie, de infrastructuur, het klimaat en de impact van menselijke activiteiten op het milieu.
Met deze oproep wil STARTS de aanzet geven tot een reeks samenwerkingsverbanden tussen kunstenaars, onderzoekers en gemeenschappen die leiden tot projecten om het bewustzijn aan te scherpen en/of concrete oplossingen te bieden voor regionale uitdagingen op het gebied van water in Europa.
2 residenties in Vlaanderen
-
Waterkapitalisme
Vlaanderen is een regio met watertekorten waar het evenwicht tussen waterbeheer, plattelandsontwikkeling en verstedelijking onder druk staat. Als gevolg van de opwarming van de aarde ervaart Vlaanderen extremere weersomstandigheden zoals hevige regenbuien, meer waterval en overstromingen en tegelijkertijd droge periodes met een toenemend risico op watertekorten, wat leidt tot een positie in de categorie “high water stress” op een lijst van “regio’s met een watertekort wereldwijd”.
Water is misschien wel de meest kostbare bron op aarde, en toch waarderen en beheren we het vaak uiterst slecht. Dit leidt tot een exponentiële toename van watervervuiling, uitputting van visreserves, het dreigende uitsterven van sommige soorten... Het besef groeit dat een duurzamer waterbeheer nodig is en dat regeringen, bedrijven, landbouwers en burgers een radicale mentaliteitsverandering moeten doormaken.
Dit kan alleen op basis van de werkelijke waarde van water, die verder gaat dan een loutere beschrijving van de utilitaire waarde gebaseerd op een kosten-batenanalyse. Er moet ook rekening worden gehouden met humanistische, morele, emotionele, esthetische en ethische waarden.
“Hoeveel waarde hechten wij aan een wandeling langs de rivier, een eventuele duik in het schone water of de mogelijkheid om een actieve rol te spelen bij het behoud van de biodiversiteit?”
De waarde van water is moeilijk te kwantificeren omdat verschillende doelgroepen de waarde ervan verschillend conceptualiseren en beschrijven. Wat als we mensen zouden toestaan waterrechten te kopen en te verkopen? Zou kapitalisme een levensvatbare oplossing kunnen zijn?
Welke organisaties zitten in deze residentie mee in de boot?
5. Vlakwa (Vlaams Kenniscentrum Water)
8. De Watergroep
Hoe draagt de missie de S+T+ARTS filosofie uit?
Een zeer samenwerkingsgerichte residentie die expertise in waterbeheer, filosofie, blockchain technologie enz. combineert met een meer duurzaam, inclusief en waardegedreven waterbeheer. Deze samenwerking zal leiden tot een speculatief en verkennend kunstwerk en/of een functioneel prototype voor de waterindustrie. -
Farmaceutische watervervuiling
België is een belangrijke farmavallei in Europa. Hoewel het land slechts 2,2% van de EU-bevolking vertegenwoordigt, is het goed voor 12,5% van de farmaceutische investeringen in de EU. Als nummer 1 in farmaceutische R&D-investeringen per inwoner wil België de aanwezigheid van farmaceutica in zoetwater- en terrestrische ecosystemen aanpakken.
De staat van het water leert ons veel over onze algemene gezondheid. Elk jaar komen de residuen van 1500 ton actieve farmaceutische ingrediënten in onze waterketens terecht en laten ze hun sporen na in onze oceanen, rivieren en meren en al hun levende organismen.
Zijn wij ons voldoende bewust van de milieu-impact van de huidige farmaceutische industrie? Farmaceutische producten zijn essentieel voor de gezondheid van mens en dier. In toenemende mate worden zij echter erkend als een verontreinigende stof die steeds zorgwekkender wordt voor het milieu en de menselijke gezondheid wanneer hun residuen in zoetwatersystemen terechtkomen.
Bijvoorbeeld: psychiatrische medicijnen veranderen het gedrag van vissen; het overmatig gebruik van antibiotica wordt in verband gebracht met antimicrobiële resistentie – een wereldwijde gezondheidscrisis; vissen en amfibieën vervrouwelijken, worden kwetsbaarder voor roofdieren en ontwikkelen afwijkingen aan hun organen en voortplanting. Hoe kunnen we dit systeem omkeren en een holistische benadering ontwikkelen die niet alleen zorg draagt voor de mens, maar ook voor het aquatische ecosysteem als geheel?
Welke organisaties zitten in deze residentie mee in de boot?4. Vlakwa (Vlaams Kenniscentrum Water)
7. VITO
Hoe draagt de missie de S+T+ARTS filosofie uit?
Een zeer samenwerkingsgerichte residentie waarbij verschillende stakeholders met expertise in afvalwaterbehandeling, digitale technologie, gezondheidszorg, biodiversiteit, milieutechniek, milieuchemie en aquatische ecologie nieuwe maatregelen te ontwerpen om de vervuiling te verminderen en de hele levenscyclus van biologisch afbreekbare “groenere farmaceutische producten” te omvatten. Als kunstenaar zal je een actieve rol spelen in het in vraag stellen van bestaande systemen en het sensibiliseren voor deze uitdaging door middel van een tastbaar kunstwerk of een innovatieve toepassing, product of dienst die bijdraagt tot een milieu zonder vervuiling.
Wat mag je verwachten als kunstenaar?
Het budget voor elke residentie is € 40.000 (inclusief de productie van kunstwerken en honoraria). Tijdens de residenties zal het “residency support network” de nodige expertise en ondersteuning bieden van ICT-deskundigen die verbonden zijn aan onderzoeksinstellingen, universiteiten, hogescholen, innovatieve bedrijven en startende ondernemingen.
Het doel van de residentie is dat JIJ de creatieve ecosystemen van lokale bedrijven, onderzoeksinstellingen en gemeenschappen betrekt in een samenwerkingsproces van kunst en innovatie. Een selectie van de resultaten van de residentie zal te zien zijn in Bozar - Paleis voor Schone Kunsten (Brussel) als STARTS-partner, tijdens de STARTS4Water tentoonstelling in het najaar van 2022.
Dien jouw voorstel vóór maandag 30 augustus 2021 in als je een kunstenaar bent die wil bijdragen tot het duurzaam beheer van water door middel van experimenteel gebruik van en/of kritische reflectie op digitale technologieën.
