Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir heeft vrijdag 7 juni een Blue Deal afgesloten met essenscia vlaanderen, de sectorfederatie van de chemie en life sciences. Concreet gaat het om het project CHERISH2O (CHEmical industry water Reuse In a Sustainable Harbour). Dit project onderzoekt de haalbaarheid om bedrijfsafvalwater van chemiebedrijven in de haven van Antwerpen op grote schaal te zuiveren voor hergebruik. Het omvat ook een pilootinstallatie om bedrijfsafvalwater van grote chemiebedrijven in de haven in te zamelen en op te zuiveren tot proceswater. Het is de eerste keer dat de haalbaarheid van decentrale circulaire waternetwerken vanuit bedrijfsafvalwater op dergelijke schaal in een havenomgeving wordt geëvalueerd.
Voor chemiebedrijven in de haven van Antwerpen is water een essentiële grondstof. Naast grote volumes water voor koeling worden belangrijke volumes water gebruikt in de productieprocessen. Het gaat om ca. 40 miljoen m³/jaar, wat overeenkomt met 18% van het Vlaamse drinkwaterverbruik. Dit water komt na gebruik opnieuw vrij als afvalwater en wordt na bedrijfsinterne zuivering geloosd in de Schelde of in de havendokken.
Klimaatverandering zet de drinkwaterproductie onder druk. Drinkwaterlevering blijven garanderen voor burgers en industrie tegen een betaalbare prijs wordt onzekerder. Scenario’s waarin bedrijven bij aanhoudende droogte worden afgekoppeld van het drinkwaternet zijn niet langer onrealistisch. Door zelf drinkwater en proceswater te produceren vanuit de afvalwaterstromen kan de industrie de risico’s watertekorten beperken en hierdoor de drinkwaterlevering aan burgers helpen vrijwaren.
Via de Blue Deal Chemie, slaat de chemiecluster de handen in elkaar met Port of Antwerp-Bruges, VITO, Antea Group, essenscia en in samenwerking met de Vlaamse Milieumaatschappij naar oplossingen te zoeken. Het totale project wordt geraamd op bijna 730.000 euro dat samen met de financiële steun van de Blue deal middelen zal gefinancierd worden door essenscia met de bedrijven en Port of Antwerp-Bruges.
Onderzoek naar collectief en circulair waternetwerk in haven van Antwerpen
Het CHERISH2O-project gaat van start in september 2024 en evalueert de haalbaarheid van de uitrol van circulaire waternetwerken binnen de chemiebedrijven in de haven van Antwerpen. Het project omvat ook een demonstratie met een pilootinstallatie om bedrijfsafvalwater van chemiebedrijven in de haven te verzamelen en op te zuiveren tot proceswater. Op die manier evalueert dit project voor de eerste keer de haalbaarheid van circulaire waternetwerken in een havenomgeving. Die onderzoeksvraag prikt in op de leeropgave 'Industrie is losgekoppeld van het centrale drinkwaternet', een vraagstuk dat Oona poneert. Oona is een dynamische leeragenda voor een waterbewuste economie van en voor bedrijven om gefocust te werken aan innovatieve oplossingen.
Deze demonstratiecase biedt zowel in Vlaanderen als wereldwijd inspiratie tot collectief decentrale behandeling van bedrijfsafvalwater en bijhorend hergebruik op grote schaal.
Zuhal Demir, Vlaams minister van Omgeving: “Water is onze grootste bondgenoot en een van onze meest kostbare grondstoffen. Het is dan ook een absolute ‘must’ dat we er bewust en spaarzaam mee omspringen. Dat doen we in Vlaanderen met onze Blue Deal: voor het eerst staat de wetenschap centraal in ons waterbeleid. Dat met de chemiesector in de haven van Antwerpen een van de belangrijkste steunpilaren van onze economie daar mee zijn schouders onder zet, kan ik alleen maar toejuichen. Want milieuschokken, zoals waterschaarste, zijn ook economische schokken.”
Annick De Ridder, schepen voor haven, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en patrimonium stad Antwerpen, voorzitter Raad van Bestuur Port of Antwerp-Bruges: “Als economische motor van Vlaanderen zetten we vol in op duurzame groei. Vanuit onze rol als community builder slaan we daarom als Port of Antwerp-Bruges de handen in elkaar met de volledige chemische sector, sectorfederatie essenscia, onderzoekspartner VITO én de Vlaamse milieumaatschappij. Samen willen we de haalbaarheid van circulaire waternetwerken onderzoeken en dankzij de ondersteuning vanuit de Blue deal kunnen we zo’n haalbaarheidsstudie mét demo-installatie realiseren.”
Ann Wurman, directeur essenscia vlaanderen: “Voor de chemie- en farmasector is water een cruciale schakel in het productieproces, waarbij elke druppel telt. Mogelijke waterschaarste zou dan ook zware economische gevolgen hebben. Daarom hebben bedrijven al bijzonder veel inspanningen gedaan om hun drink- en grondwatergebruik fors terug te dringen. Met deze Blue Deal willen we, in nauwe samenwerking met de Vlaamse overheid, nog een stap verder gaan. Ook in economisch onzekere tijden blijft circulair watergebruik een topprioriteit.”
Leen Govaerts, VITO, directeur Water- en energietransitie: “Innovatie samen met industrie en overheid is een belangrijke schakel om antwoord te bieden op de Vlaamse wateruitdagingen. Als onderzoekspartner helpt VITO om over individuele belangen heen te kijken en technologie slim te combineren met een regionale aanpak. Zo dragen we bij aan de duurzame watervoorziening en competitiviteit van de chemische industrie in Vlaanderen”.