In het kader van het nulvervuilingsplan (Zero Pollution Action Plan) doet de Europese Commissie een voorstel om de Urban Wastewater Treatment Directive aan te passen. Het is de richtlijn die vastlegt aan welke voorwaarden de rioolwaterzuiveringsinstallaties van de toekomst moeten voldoen. Met het voorstel zouden vanaf 2040 de kosten binnen de sector 3,8 miljard euro per jaar bedragen, wat een stijging van 2,3% in de waterzuiveringstarieven zou betekenen. Maar die aanpassingen zouden ook baten van meer dan 6,6 miljard euro per jaar opleveren.
We gaan in dit artikel dieper in op de belangrijkste voorstellen.
- Farmaceutische stoffen en cosmetica zijn respectievelijk verantwoordelijk voor 66 % en 29 % van de micropolluenten aanwezig in afvalwater. Een nieuwe regeling verplicht producenten van deze stoffen om de kosten voor de verwijdering op zich te nemen. Het principe ‘de vervuiler betaalt’ moet leiden tot meer onderzoek en innovatie rond green chemicals en een eerlijkere financiering van afvalwaterbehandeling.
- Er wordt ingezet op bijkomende zuivering om micropolluenten uit het water te halen. De zuivering moet minimaal 80% van de stoffen verwijderen van de geselecteerde micro-polluenten zoals diclofenac.
- Ook kleinere gemeenten vanaf 1.000 inwoners zullen hun afvalwater moeten zuiveren. Tot nu toe golden de verplichtingen pas voor gemeenten vanaf 2000 inwoners.
- Er wordt strenger toegezien op individuele behandelingsinstallaties (in onderstaande tabel aangeduid als IAS, Individual Appropriate Systems). Daarvoor ontwikkelt de EU standaarden, en lidstaten worden verplicht om doeltreffende inspectieprogramma’s op te zetten.
- De sector moet tegen 2040 energieneutraal zijn. Dat wil zeggen dat in elk EU-land waterzuiveringen niet meer energie mogen verbruiken dan ze zelf op een hernieuwbare manier opwekken, bijvoorbeeld via biogas of zonnepanelen. De RWZI-sector is in Europa verantwoordelijk voor 0,86% van de CO2-emissies en 0,8% van het energieverbruik.
- Lidstaten moeten in het kader van het gezondheidsbeleid nieuwe parameters opvolgen in het afvalwater: het SARS-CoV-2 virus en varianten, het poliovirus en het influenzavirus. De lidstaten kunnen zelf ook andere volksgezondheidsparameters toevoegen.
- Microplastics moeten nu ook gemonitord worden, zowel bij de in- en uitstroom van de RWZI als in het slib.
- De kwaliteit van het slib moet omhoog om het te kunnen hergebruiken. Daarnaast is het ook prioriteit om waardevolle stoffen uit slib terug te winnen, zoals fosfor. In de toekomst kunnen hiervoor ook recoverypercentages opgelegd worden.
- Grotere steden moeten plannen voor geïntegreerd waterbeheer opstellen om overstromingen beter te beheersen, nu hevige buien vaker voorkomen door de klimaatverandering.
In onderstaande figuur vind je het voorstel van implementatieplan voor de belangrijkste maatregelen.
Het voorstel volgt de gewone wetgevingsprocedure. Pas wanneer het Europees Parlement en de Raad de tekst allebei goedkeuren, is het voorstel aangenomen.
Meer info over het wetgevend initiatief kan je hier vinden.