WIJ-Water

Met WIJ-Water slaan Vlaanderen en Nederland de handen in elkaar voor een klimaatrobuuste en veerkrachtige regio. Dat doen we door samen met alle stakeholders de polders om te vormen van een afwateringslandschap naar een sponslandschap. WIJ-Water stimuleert hiervoor één grensoverschrijdend waterbeheer dat de Vlaamse én Nederlandse polders omvormt tot een zoetwaterbatterij.

Voor welke uitdagingen staat de Vlaams-Nederlandse regio?

• Door klimaatverandering is er een hoger neerslagtekort tijdens de hydrologische zomer wat leidt tot een lagere waterbeschikbaarheid (tekort aan water op een bepaald moment). Dat leidt niet alleen tot verdroging van natuurgebieden, maar ook tot aanzienlijke verliezen in sectoren zoals de landbouw.
• De gewijzigde neerslagintensiteit en -frequentie zorgen ook voor uitdagingen rond waterveiligheid (teveel aan water). Een dynamisch peilbeheer is essentieel om te komen tot waterzekerheid in het gebied.
• Een op elkaar afgestemd grensoverschrijdend karakter van ons waterbeheer om deze regio klimaatrobuust te maken.
• Fysieke historische grenzen die een dynamisch waterbeheer belemmeren, waardoor er nood is aan een evaluatie van enkele (historische) Vlaams-Nederlandse afspraken.
   

Een klimaatrobuuster poldergebied

WIJ-Water streeft ernaar het poldergebied in Noord-West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen klimaatrobuuster te maken. Dat gebeurt door in eerste instantie water maximaal vast te houden in het polderlandschap. Wanneer er geen extra water meer kan vastgehouden worden in het polderlandschap, wordt het water zo langs als mogelijk vastgehouden in de bestaande kanalen, die zo als zoetwaterbatterijen zullen fungeren voor het polderlandschap. We streven ernaar om de grond- en oppervlaktewaterpeilen af te stemmen op het landgebruik, de waterveiligheid te verhogen en de verzilting te verminderen. 

Welke activiteiten staan op het programma?

• Modelleren (waterbalansstudie en GGOR-gewenste grond- en oppervlaktewaterregime), waarbij de impact op detailniveau in kaart gebracht wordt;
• Uitwerken van verschillende toekomstscenario’s in cocreatie met lokale en bovenlokale stakeholders;
• Bouwen van een digital twin die de waterwinsten en het mogelijke effect van bepaalde maatregelen duidelijk en inzichtelijk maakt voor de waterbeheerders;
• Realiseren van een dynamisch, grensoverschrijdend peilbeheer in de polders waarbij kanalen fungeren als grote zoetwaterbatterijen;
• Draagvlak creëren voor een dynamisch grensoverschrijdend peilbeheer voor de komende decennia en de koppeling maken met oog voor toekomstige kansen en nodige investeringen.

Welke rol neemt VITO op zich?

Door, voor en met (boven)lokale stakeholders richting een duurzaam dynamisch peilbeheer

Gedragen oplossingen voor stakeholders, integratie van lokale kennis en een systemische kijk vormen de basis van dit project. Daarom zal binnen WIJ-Water sterk ingezet worden op cocreatie onder leiding van VITO samen met landbouwers, bedrijven, waterwegbeheerders, polders, burgers, natuurbeheerders, (boven)lokale overheden… 

Zo kunnen we een systemische reflectie opbouwen over de vragen en de oplossingsrichtingen (scenario’s) in het project. Daarbij zoeken we samen met die stakeholders een verband tussen hun (huidige) situatie (probleemstelling), de oplossing (maatregel) en de impact van die maatregel op zichzelf en andere stakeholders. 

Leerlessen koppelen, de innovatiecirkel verkleinen, en sneller impact op het terrein

Er zijn heel wat trajecten in Vlaanderen die frisse en vernieuwende ideeën en leerlessen hebben voortgebracht die de transitie richting een duurzaam dynamisch peilbeheer kunnen voeden. Binnen WIJ-Water zullen al die ideeën verkend en maximaal geïntegreerd worden, om zo de innovatiecirkel maximaal te verkleinen. Enkele voorbeelden van trajecten waarmee we de koppeling zullen maken: 

• Transitiearena Water H2O50
• Dynamische leeragenda Water – Oona 
• Beleidsrelevante OOI-agenda van het CIW.
• Weerbaar Waterland
• Weerbaar Waterlandschap
• Droge Delta
• Dynamisch peilbeheer van de Oudlandpolder
• T.OP Kustzone (Departement Omgeving)

In het projectgebied zijn vele waterbeheerders en stakeholders actief. ZIJ zijn daarbij de "boots on the ground" en vormen de link tussen praktijk, maatregel en oplossing.
WIJ willen samen met hen een duurzaam dynamisch peilbeheer opzetten dat antwoord biedt op de klimaatuitdagingen van vandaag en morgen.

Challenge accepted!