De lente en zomer van 2017 tot 2020 waren uitzonderlijk droog. De economische impact op de land- en tuinbouwsector door de aanhoudende droogte was dan ook niet te overzien. Dit opende de zoektocht naar alternatieve waterbronnen voor irrigatie. Flanders’ FOOD, Innovatiesteunpunt (Boerenbond), Vlakwa, Inagro en UGent onderzoeken het potentieel van gezuiverd huishoudelijk afvalwater als irrigatiebron voor vollegrondsgroenten in het landbouwtraject Irricoli. Meer bepaald wordt de microbiële samenstelling van het water onderzocht en hoe die verandert tijdens stockage en op de groenten.
Vlaanderen is een waterarme regio
De land- en tuinbouwsector zijn sterk afhankelijk van kwalitatief irrigatiewater of regen tijdens de aanplant, groei en vlak voor de oogst van hun gewassen. Bij de meeste gewassen vallen deze drie fases samen in het late voorjaar en in de vroege zomer.
Hierdoor ontstaat er een piekbehoefte aan water in het lente- en zomerseizoen, terwijl nu net deze periodes het gevoeligst zijn aan droogte. De economische schade voor de land- en tuinbouwsector was groot na de droogtes van 2017 tot 2020. Ze werden zelfs als landbouwramp erkend. De vraag vanuit de sector naar alternatieve waterbronnen voor irrigatie was dan ook prangend, en zal in de nabije toekomst alleen maar toenemen.
Alternatieve waterbronnen
Welke alternatieve waterbonnen bestaan er? De (voedings)industrie heeft vaak proceswater op overschot dat hergebruikt kan worden. Hierbij is chemische en eventuele microbiële contaminatie wel een aandachtspunt.
Een ander interessant alternatief is gezuiverd huishoudelijk afvalwater afkomstig van rioolwaterzuiveringsinstallaties van Aquafin. Maar ook dit alternatief is niet zonder risico voor de volksgezondheid. Ondanks de zuiveringsstap is het namelijk nog voor een stuk microbieel beladen.
Daarom werd vanuit de Europese Unie (EU) een nieuwe verordening opgesteld. Hierin zijn strikte richtlijnen opgenomen op vlak van microbiologie om afvalwater te hergebruiken als irrigatiewater voor gewassen. Deze wetgeving wordt tegen juni 2023 naar een Vlaamse context vertaald door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).
Irricoli
Met het VLAIO-gesubsidieerd landbouw (LA) traject Irricoli willen we deze vertaalslag wetenschappelijk onderbouwen, specifiek voor gezuiverd huishoudelijk afvalwater.
In het traject zullen volgende onderzoeksvragen aan bod komen:
- Wat is de overlevingstermijn van ziekteverwekkers op bloemkool, spinazie en groene selder na irrigatie met gezuiverd huishoudelijk afvalwater?
- Wat is de microbiële samenstelling van gezuiverd huishoudelijk afvalwater? Is er sprake van ‘'natuurlijke’ desinfectie of aangroei bij stockage van dit type water?
- Hoe kan het gezuiverd huishoudelijk afvalwater kostenefficiënt van bij een wateraanbieder tot op het perceel gebracht worden met leidingen? En hoe kan het gemeenschappelijk uitbaten van een waterverdeelsysteem financieel en juridisch omkaderd worden?
Met deze vragen willen we het potentieel van gezuiverd huishoudelijk afvalwater als irrigatiebron voor vollegrondsgroenten in kaart brengen.
