Op 20 juni kwam de bouwsector samen voor een studiedag rond waterbewust bouwen. Een honderdtal vertegenwoordigers uit allerlei hoeken tekenden present, zoals architecten en studiebureaus, maar ook aannemers, installateurs, waterbedrijven en (lokale) overheden. Kamp C was hiervoor de perfecte locatie, als hét centrum voor duurzaamheid en innovatie in de bouw. Doorheen de dag konden de deelnemers ook genieten van een aantal rondleidingen op de site, zoals een geleid bezoek aan de ronduit indrukwekkende installatie Exploded View Beyond Building. Het paviljoen straalt rust uit dankzij de biogebaseerde bouwmaterialen met de zachte kleuren van schimmels, bloemen en zelfs eierschalen.
Er stond ook een bezoek aan het circulairste kantoorgebouw van België (‘t Centrum) op het programma, waar verkend werd hoe circulair materialen kunnen zijn. Het kantoorgebouw is volledig demonteerbaar en ’t Centrum is met andere woorden een schoolvoorbeeld van toekomstgericht bouwen en bovendien een van de voorbeeldprojecten binnen het VLAIO COOCK project Waterbewust Bouwen.
De lunch vormde een eerste netwerkmoment waarbij projectpartners, standhouders en deelnemers (beter) kennis konden maken. Tijdens enkele wandelingen door de watermarkt konden de standhouders dieper ingaan op hun innovatieve projecten en producten.
Wie kon je vinden op de watermarkt?
- Ecoschelp gaf het grote potentieel aan van schelpen om infiltratiezones in te richten (infiltratiecapaciteit van 860 liter/m³), maar die ook als vloerfunderingsmateriaal heel beloftevol zijn.
- Muurtuin onderstreepte de nood aan meer aandacht voor groen en rekenen met groen! De muurtuinen zijn niet alleen mooi, maar bieden ook heel wat voordelen. Zo zorgen ze in een binnenruimte voor luchtzuivering en een gezonder en aangenamer binnenklimaat. Buiten opgestelde muurtuinen kunnen ook ingezet worden als waterzuiveringsmodule, ‘de TotalValueWall’. Zo wordt het mogelijk om grijs water te zuiveren en in te zetten als toiletspoelwater. Total Value Wall onderstreepte de nood aan meer aandacht voor groen en rekenen met groen! De muurtuinen zijn niet alleen mooi, maar bieden ook heel wat voordelen. Zo zorgen ze in een binnenruimte voor luchtzuivering en een gezonder en aangenamer binnenklimaat. Buiten opgestelde muurtuinen kunnen ook ingezet worden als waterzuiveringsmodule, ‘de TotalValueWall’. Zo wordt het mogelijk om grijs water te zuiveren en in te zetten als toiletspoelwater.
- Rietland had het over de grote inzetbaarheid van beluchte rietvelden om afvalwater te zuiveren. Deze zijn erg compact en vergen slechts ¼ van de oppervlakte tegenover een klassiek rietveld. Verder zijn bij beluchte rietvelden planten niet vereist, dit biedt potentieel om bv. gras of kiezels te gebruiken als toplaag en de beschikbare ruimte zo multifunctioneler (bv. als parkeerplaats) in te zetten.
- Riopro gaf aan dat er op vandaag veel te weinig aandacht is voor ‘voorzuivering’ van hemelwater bij infiltratie en/of buffering. Je kan vuildeeltjes beter vooraf goed afvangen, voor ze in het systeem te brengen met de nodige verstoppingen en/of complexe en veelal dure slibruimingswerken tot gevolg.
- HelloWater had het over de mogelijkheden van een bloeiende plantenfilter voor het zuiveren van afvalwater als individuele oplossing (IBA), maar ook als cluster (KWZI) om zo de zuiveringsgraad in Vlaanderen sneller te verhogen. Dat kan als tussentijdse oplossing (in afwachting van riolering in de straat) of als definitieve oplossing. Bijkomend zetten ze in op een duurzame fosforfilter en op monitoring en maximale ontzorging van de eindklant via een uniek en overzichtelijk dataplatform.
- B-rain Connect is een netwerk van producenten, nutsbedrijven, studiebureaus, ontwerpers, aannemers en experten die samen nadenken over oplossingen om tot ‘klimaatrobuuste buurten van morgen’ te komen. De B-rain Connect bouwblokken (oplossingen) kunnen individueel of geconnecteerd met andere oplossingen geïntegreerd worden in kleine en grote projecten.
Onderbouwde expertise tijdens de plenaire sessie
In de namiddag trotseerde iedereen dapper de hitte en trokken we richting het plenaire gedeelte. Rob Cornelissen, manager strategie en innovatie bij Kamp C, verwelkomde iedereen en zijn boodschap was om niet alleen vanuit een specifiek topic te vertrekken, maar net een holistische aanpak binnen projecten na te streven. Projectcoördinator Wim Garmyn (Embuild) focuste op de initiële doelstellingen van het COOCK project Waterbewust Bouwen. Tijdens de presentatie werd ook dieper ingegaan op een aantal uitgevoerde en geplande cases en hoe die een vertaling zijn van de vooropgestelde werkwijze en doelstellingen. Bovendien willen we vanuit het project dat mensen aan de slag gaan met de opgedane kennis en die integreren binnen hun bouwprojecten. In dat kader worden externen dan ook van harte uitgenodigd om hun waterbewuste bouwprojecten te registreren via de projectwebsite.
Dat er stevig moet worden nagedacht over de watervoorziening bij een (ver)bouwproject is niets nieuws. Diensthoofd en toezichthoudend ambtenaar Drinkwater bij VMM, Kris Van den Belt schiep helderheid rond het wetgevend kader. Zo ging hij dieper in op de definities van o.a. drinkwater en tweede circuitwater, types waterleveranciers en bijhorende verplichtingen. Vervolgens bracht hij een overzicht van de verschillende soorten water in huis en de bijhorende keuringen om water veilig in een woning in te zetten. Tot slot werd ook de regeling voor waterhergebruik (vertaling van de Europese water reuse verordening vertaald naar landelijke wetgeving) kort aangetoetst.
Theorieën en hypotheses worden het best getoetst aan de praktijk. Zo dook Bart Bleys (Buildwise) in de resultaten van de wateranalyses van een aantal voorbeeldprojecten binnen het project Waterbewust Bouwen. Regenwater en grijswater werden getest op een aantal parameters zoals de fysicochemische samenstelling of de aanwezigheid van bacteriën. De komende maanden zal Buildwise verder inzetten op waterstaalname en -analyses om zo een mooie dataset te bekomen. Omdat er nog wel wat ruimte is voor bijkomende analyses op grijswater en hemelwaterstromen in een bebouwde context, lanceerde hij een oproep om relevante projecten bij het projectconsortium aan te melden.
Nog toegepaster waren de lezingen van Teun Depreeuw (Muurtuin) & Emiel Ascione (Kamp C). Teun stelde scherp op het circulaire watergebruik bij een groene muur zoals die werd gebouwd op Kamp C. Een koelere gevel, een hogere immowaarde, absorptie van fijn stof: het zijn slechts enkele van de voordelen van zo’n installatie. Rekenen met groen is dan ook meer dan ooit de boodschap! Die groene muur is echter absoluut niet de enige troef van Kamp C. Emiel illustreerde hoe doordacht de hele aanpak van de bouw van ’t Centrum was van bij het begin. Hij gaf het publiek tips om een dergelijk innovatief project op te zetten, in de markt te zetten en uiteindelijk te realiseren. Zo benadrukte hij het belang om ambities en visies goed scherp te stellen en vast te leggen van bij de start. Ook de randvoorwaarden werden in een vroege fase vastgelegd. Zo werd geopteerd om met één vast bouwconsortium aan de slag te gaan en te opteren voor een design-Build-Maintain-Energy (DBME) contract voor 20 jaar. Ook de opmaak van het bestek is cruciaal. Zo werd aanbevolen om oplossingen niet te technisch te formuleren om de innovatie niet af te knotten, en tegelijk de innovatiegraad te belonen (in aantal selectie-eisen en criteria) in het gunningstraject.
Ook Evelien van Kemenade (Camino Group) gaf ons als duurzaamheidscoördinator van de CAMINO Group een beter zicht op hoe zij met alternatieve waterbronnen (regenwater, grijs water) omgaan binnen hun bouwprojecten. Zo bieden ze naast regenwatersystemen ook het Hydraloopsysteem aan. Met dat systeem verkennen ze momenteel bij Camino hoe een combinatie van gerecycleerd grijswater en regenwater het drinkwatergebruik van een gemiddeld gezin kan beperken.
Tot slot ging Riet Lismont (Vlario) dieper in op de uitdagingen waar niet alleen overheden, maar zeker ook bedrijven en burgers voor staan wanneer we met z’n allen een klimaatbewuste maatschappij willen creëren. Een berekening van prof. Patrick Willems geeft aan dat, rekening houdend met het huidige klimaat, ca. 10% extra water dient te worden vastgehouden of bespaard en met het toekomstige klimaat moet dat ca. 20% zijn. Riet haalde enkele maatregelen aan zoals de impact van een hogere infiltratiegraad op privépercelen of het reduceren van drainage vanuit landbouwgronden naar waterlopen en welke concrete waterwinst (effectiviteit) die maatregelen procentueel zouden opleveren. Binnen deze context is het belangrijk om de burger in het verhaal te betrekken. Dat begint al bij het verstrekken van inzicht in de klimaatrobuustheid van een eigen perceel via een score en hoe effectief (toekomstige) inspanningen zijn in functie van het verhogen van die klimaatrobuustheid (en dus het verbeteren van de score). Daarom werd het GroenBlauw-peil in het leven geroepen. Binnen het project Waterbewust Bouwen werd het groenblauw peil verder ontwikkeld tot het Groenblauw-peil 2.0. Benieuwd naar je eigen score? Geef dan zeker je project in via groenblauwpeil.be.
Een plenair deel met food for thought, dat was het zeker!
Na het informatieve luik was het tijd voor een informele babbel. Tijdens een deugddoende netwerkreceptie konden bestaande relaties versterkt worden, maar werden ook nieuwe contacten gelegd.
Wie nog eens wil grasduinen in de brochure, kan dat hier. Ook de presentaties zijn nog steeds raadpleegbaar. En wie wil nagenieten, kan de foto's nog eens bekijken.
Heb je nog vragen of wil je meer weten over het project? Bekijk dan zeker de projectwebsite of geef Veerle een seintje!
